Các nhóm nhân quyền kêu gọi Thái Lan không dẫn độ một nhà hoạt động người Thượng bị giam giữ ở Bangkok vì ông này có thể gặp nguy hiểm nếu bị trao trả cho Hà Nội.
Y Quynh Bdap, người có quy chế tị nạn Liên Hợp Quốc ở Thái Lan, đã bị cảnh sát Bangkok bắt hôm 11/6, một ngày sau khi ông gặp giới chức sứ quán Canada khi ông đến xin tị nạn, theo Tổ chức Quyền Hòa bình, một tổ chức của Thái Lan.
Người đồng sáng lập nhóm Công lý cho người Thượng đã bị kết án khiếm diện 10 năm tù tại Tòa án tỉnh Đắk Lắk vào tháng 1/24 với cáo buộc liên quan cuộc bạo loạn diễn ra tại hai đồn công an xã ở tỉnh này vào tháng 6 năm ngoái.
Chính quyền Việt Nam đã tiến hành điều tra ông Bdap, với sự hỗ trợ của Thái Lan, khiến ông phải lẩn trốn sáu tháng trước, Bdap cho biết.
Trong đoạn video công bố ngày 7/6, Bdap cho biết ông “hoàn toàn không liên quan gì đến vụ bạo động đó”.
Bdap, 32 tuổi, người đã trốn sang Thái Lan vào năm 2018, cho biết: “Tôi là một nhà hoạt động nhân quyền đấu tranh cho tự do tôn giáo và ủng hộ nhân quyền.”
“Các hoạt động của tôi rất ôn hòa, chỉ bao gồm việc thu thập và viết báo cáo về vi phạm nhân quyền ở Việt Nam.”
Theo Tổ chức Theo dõi Nhân quyền (HRW), Bdap hiện đang bị giam tại một nhà tù ở Bangkok để chờ phiên điều trần về dẫn độ. Quá trình này có thể mất khoảng một tuần.
UNHCR, cơ quan của Liên hợp quốc về người tị nạn, cho biết họ không thể bình luận về các trường hợp riêng lẻ, nhưng họ “tích cực hợp tác” với chính phủ Thái Lan để đảm bảo các nghĩa vụ quốc tế cơ bản được tôn trọng, bao gồm cả việc không ép buộc người tị nạn trở về một quốc gia nơi họ có thể phải chịu sự bách hại.
Người phát ngôn Liana Bianchi cho biết: “Các quốc gia có trách nhiệm chính trong việc cung cấp sự bảo vệ và an toàn cho những người trên lãnh thổ của họ, bao gồm cả người tị nạn và người xin tị nạn cũng như những người có thể gặp nguy hiểm đến tính mạng nếu bị trả lại quốc gia nơi họ đã ra đi”.
Việt Nam từ lâu đã bị các nhóm nhân quyền chỉ trích vì cách đối xử với người Thượng.
HRW cho biết nhiều người Thượng đã bị buộc phải xin tị nạn ở Campuchia và Thái Lan vì chính quyền Việt Nam đã đe dọa cộng đồng của họ, bắt giữ tùy tiện và ngược đãi khi bị giam giữ.
Bryony Lau, phó giám đốc Châu Á của HRW, cho biết: “Y Quynh Bdap sẽ gặp rủi ro thực sự nếu quay trở lại Việt Nam.
“Chính quyền Thái Lan nên trả tự do ngay lập tức cho Y Quynh Bdap. Việc trả ông ta về Việt Nam sẽ là vi phạm nghĩa vụ của Thái Lan theo luật pháp Thái Lan và quốc tế.”
Tổ chức này đã chỉ trích Thái Lan về hành vi đưa những người bất đồng chính kiến từ Campuchia, Việt Nam, Lào và Trung Quốc về nước. Đây là một hình thức đàn áp xuyên quốc gia có qua có lại, trong đó các nước đó trục xuất những người bất đồng chính kiến bị Thái Lan truy nã.
Kannavee nói: “Sự hợp tác giữa các quốc gia trong việc xác định vị trí của các nhóm đối lập bị đàn áp là một tình huống đáng lo ngại đối với nhân quyền”.
“Sự đàn áp xuyên quốc gia thực sự đã xảy ra và việc trao đổi giữa những người bất đồng chính kiến này diễn ra thường xuyên, dù là bí mật hay công khai.”