Vào ngày 2/9/2024, cựu Thứ trưởng thường trực Bộ Ngoại giao Việt Nam, ông Nguyễn Đình Bin, đã viết một bức tâm thư gửi đến Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Tô Lâm, kêu gọi thực hiện những thay đổi toàn diện và triệt để về thể chế chính trị của Việt Nam. Ông Bin nhấn mạnh rằng hệ thống chính trị hiện nay đang rơi vào khủng hoảng nghiêm trọng, đặc biệt sau khi Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng qua đời. Tâm thư của ông Bin được công khai trên Fb cá nhân, đúng dịp Quốc khánh Việt Nam, và nội dung của nó nhanh chóng thu hút sự chú ý của công chúng.
Ông Nguyễn Đình Bin, một nhà ngoại giao kỳ cựu, từng là Ủy viên Trung ương Đảng khóa 8 và giữ nhiều vị trí quan trọng trong Bộ Ngoại giao từ năm 2000 đến 2008. Ông đã kêu gọi Tổng Bí thư Tô Lâm tận dụng thời điểm lịch sử này để thúc đẩy những thay đổi mạnh mẽ về chính trị. Theo ông, Đảng Cộng sản Việt Nam cần phải thực hiện “đổi mới chính trị thực sự toàn diện và triệt để” nhằm vượt qua cuộc khủng hoảng và cứu lấy Đảng trước những thách thức hiện tại.
Bức thư của ông Bin đề cập rằng, dù ông Nguyễn Phú Trọng đã cố gắng hết sức để chỉnh đốn Đảng và chống tham nhũng, tình hình đất nước vẫn tiếp tục đi xuống. Ông nhận định rằng càng nỗ lực chống tham nhũng thì tình trạng này lại càng trở nên nghiêm trọng hơn, khiến cho Đảng và Nhà nước dần “hư hỏng nghiêm trọng”. Ông Bin cũng so sánh tình hình hiện nay với giai đoạn Đại hội 6 vào năm 1986, khi Việt Nam đối mặt với khủng hoảng kinh tế-xã hội và cần đến sự lãnh đạo mạnh mẽ của Tổng Bí thư Trường Chinh để chuyển đổi sang mô hình kinh tế thị trường.
Trong tâm thư gửi ông Tô Lâm, ông Bin bày tỏ kỳ vọng rằng vị Tổng Bí thư mới có thể đóng vai trò tương tự như ông Trường Chinh trong lịch sử, dũng cảm quyết định thay đổi thể chế chính trị để cứu lấy đất nước. Ông Bin cho rằng “cờ đang nằm trong tay ông Tô Lâm” để dẫn dắt Bộ Chính trị, Ban Bí thư và Ban Chấp hành Trung ương Đảng Cộng sản Việt Nam khóa 13 đi đến những quyết định quan trọng cho sự thay đổi này.
Ngoài ra, trong các thư ngỏ khác gửi đến lãnh đạo Đảng và Nhà nước, ông Bin đã nhiều lần nhấn mạnh rằng hệ thống chính trị hiện hành đang đứng trước nguy cơ khủng hoảng sâu sắc. Những đề xuất của ông đều nhằm mục tiêu “bảo vệ Đảng trước các nguy cơ, thách thức sống còn”, đồng thời ông hy vọng rằng Đảng sẽ sớm “tự cứu lấy chính mình”.
Phản ứng của dư luận đối với tâm thư này rất đáng chú ý, bởi đây là lần hiếm hoi một cựu quan chức cao cấp công khai kêu gọi Đảng Cộng sản Việt Nam thay đổi thể chế. Trong bối cảnh các cuộc thảo luận chính trị và xã hội đang diễn ra sôi nổi, lá thư của ông Nguyễn Đình Bin không chỉ là một lời kêu gọi đổi mới mà còn là lời nhắc nhở về trách nhiệm lịch sử của những người đứng đầu đất nước trong việc đưa ra những quyết sách quan trọng.