Gần đây, Chủ tịch Ủy ban Nhân dân Hà Nội, ông Trần Sỹ Thanh, đã gây tranh cãi với phát biểu khẳng định thủ đô không có người ăn xin hay vô gia cư, trong khi thực tế lại cho thấy điều ngược lại. Phát biểu này được ông đưa ra trong các cuộc gặp gỡ với cử tri và thanh niên vào ngày 11 và 14/10, sau khi ông tham gia hội nghị các thị trưởng ASEAN tại Lào. Ông Thanh chia sẻ rằng đã tự tin tuyên bố điều này với quan khách quốc tế. Tuy nhiên, những lời nói đó đã gặp phải sự phản đối mạnh mẽ từ người dân và các tổ chức trên mạng xã hội, cho rằng đó không phản ánh đúng thực trạng xã hội của Hà Nội.
Trong khi ông Thanh nhấn mạnh rằng những người ngủ dưới gầm cầu hay trong các khu chợ không phải là vô gia cư mà chỉ vì đặc thù công việc, người dân lại chỉ ra rằng hiện vẫn còn nhiều người ăn xin trên các con phố. Các nhóm và diễn đàn trên mạng xã hội như Hà Nội Information, SaigonTV và Otofun đã nhanh chóng lan truyền các phản hồi chỉ trích phát biểu này. Nhiều ý kiến cho rằng ông Thanh “nói sai” và “không nắm rõ thực tế”, vì hàng ngày người dân vẫn gặp người ăn xin và người vô gia cư trên đường phố.
Không chỉ người dân, mà ngay cả Đài Phát thanh-Truyền hình Hà Nội (HTV), cơ quan ngôn luận chính thức của thành phố, cũng phát sóng một phóng sự vào ngày 14/10 – cùng ngày ông Thanh đưa ra tuyên bố – phản ánh thực trạng người ăn xin vẫn tồn tại và là một “vấn nạn xã hội nhức nhối”. Phóng sự này mô tả người ăn xin vẫn hiện diện trên nhiều tuyến đường và gây nhiều đau lòng cho người dân.
Một số ý kiến cho rằng ông Thanh cố gắng phủ nhận nạn ăn xin và vô gia cư để xây dựng hình ảnh Hà Nội đẹp đẽ hơn trong mắt quốc tế và nhấn mạnh vào các nỗ lực của chính quyền trong việc đưa những người này vào các trung tâm bảo trợ xã hội. Thực tế, theo một báo cáo của Lao Động Thủ Đô, từ đầu năm đến tháng 7/2024, Trung tâm Công tác Xã hội và Quỹ Bảo trợ Trẻ em Hà Nội đã tập trung và tiếp nhận 225 người lang thang, trong đó 90% có hành vi xin ăn. Các biện pháp thu gom này được thực hiện nhằm “giữ gìn hình ảnh thủ đô văn minh, hiện đại”, đặc biệt là tại các điểm du lịch.
Tuy nhiên, nhiều người dân sống lâu năm tại Hà Nội lại cho biết họ vẫn thấy người ăn xin và vô gia cư trên các con phố. Một cư dân sống 50 năm ở khu phố cổ khẳng định rằng hiện tượng người ăn xin giảm đi so với vài năm trước nhờ các đợt thu gom, nhưng vẫn không biến mất hoàn toàn. Ông này còn cho rằng các đợt thu gom thường diễn ra vào những dịp lễ lớn hay khi có sự kiện quan trọng để “làm đẹp” thành phố trong mắt khách quốc tế.
Ngoài vấn đề ăn xin và vô gia cư, cư dân Hà Nội cũng bày tỏ nhiều lo ngại về các vấn đề nhức nhối khác như giao thông và ô nhiễm môi trường. Một người dân chia sẻ rằng vào buổi tối, nhiều khu vực trung tâm thành phố trở thành điểm tập kết rác, gây ra mùi hôi thối và ảnh hưởng lớn đến chất lượng cuộc sống. Bí thư Thành ủy Hà Nội, bà Bùi Thị Minh Hoài, cũng đã thừa nhận rằng ô nhiễm môi trường đang là vấn đề hết sức bức xúc tại thủ đô.
Một số nhà hoạt động xã hội nhận định rằng, mặc dù có thể đời sống vật chất của người dân được cải thiện, nhưng chất lượng cuộc sống không chỉ đo bằng vẻ bề ngoài hay các chỉ số kinh tế. Các vấn đề như giao thông, chăm sóc y tế và ô nhiễm vẫn đang là những thách thức lớn mà Hà Nội chưa thể giải quyết triệt để. Những vấn đề này cần được nhìn nhận một cách thực tế hơn, thay vì chỉ chú trọng vào việc xây dựng hình ảnh đẹp đẽ trước mắt quốc tế