Ngày 22/10 vừa qua, ông Trần Ngọc Hà, cựu hiệu trưởng trường Tiểu học Hoàng Thu Phố 1, tỉnh Lào Cai, đã bị bắt giữ với cáo buộc ăn chặn ngân sách hỗ trợ học sinh vùng dân tộc thiểu số đặc biệt khó khăn. Sự việc này thu hút sự quan tâm đặc biệt từ dư luận bởi mức độ nghiêm trọng của hành vi vi phạm. Trường Tiểu học Hoàng Thu Phố 1 là trường bán trú dành cho các em học sinh dân tộc thiểu số tại huyện Bắc Hà, Lào Cai – một khu vực miền núi Tây Bắc Việt Nam.
Theo thông tin từ Vietnam Plus thuộc Thông tấn xã Việt Nam (TTXVN), ông Hà bị khởi tố vì tội danh “Lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành công vụ”. Ông đã chỉ đạo việc rút trên 765 triệu đồng trong giai đoạn 2022-2023, trong đó, ông chiếm đoạt cá nhân hơn 52 triệu đồng. Đáng chú ý, số tiền này vốn là ngân sách nhà nước cấp cho các trường học tại những khu vực đặc biệt khó khăn, nơi đời sống của người dân còn nhiều thiếu thốn, bao gồm cả vùng núi và vùng xa xôi hẻo lánh. Số tiền còn lại, tuy không bị chiếm đoạt trực tiếp, nhưng được xác định là “chi sai mục đích”, mặc dù chưa rõ nó đã được sử dụng vào việc gì.
Vụ việc này thực chất đã gây xôn xao dư luận gần một năm trước, khi đài truyền hình quốc gia VTV thông qua chương trình “Chuyển động 24h” đã phát một phóng sự phơi bày tình trạng đáng báo động về bữa ăn của các em học sinh tại trường Hoàng Thu Phố 1. Hình ảnh trong phóng sự cho thấy các em học sinh phải ăn sáng bằng cơm chan với nước mì gói – một bữa ăn nghèo nàn về dinh dưỡng. Điều đáng nói, dù mỗi em theo quy định phải có một gói mì và một quả trứng cho bữa sáng, thực tế cho thấy 11 em học sinh phải chia nhau chỉ hai gói mì. Bữa trưa và bữa tối cũng không khá hơn khi phần ăn chỉ có một ít giò chả thái nhỏ và một nồi canh đơn giản.
Sự việc này đã gây phẫn nộ trong cộng đồng, khiến Thủ tướng Phạm Minh Chính phải lên tiếng chỉ đạo các cơ quan liên quan, bao gồm Bộ Giáo dục và Đào tạo cùng chính quyền các địa phương, tiến hành rà soát lại các bữa ăn bán trú và nội trú cho trẻ em ở các trường mầm non và học sinh dân tộc thiểu số, miền núi. Động thái này diễn ra ngay sau khi thông tin từ phóng sự được phát sóng vào cuối tháng 12/2023.
Kết quả thanh tra sau đó cho thấy ngôi trường này đã mắc nhiều sai phạm nghiêm trọng về tài chính. Theo báo cáo từ cơ quan thanh tra và được báo Tuổi Trẻ dẫn lại, có sự chênh lệch đáng kể giữa lượng thực phẩm mua vào và số tiền chi trả, các bảng kê thực phẩm hàng ngày không được ký nhận, và phiếu chi tiền mặt cũng không có chữ ký của cả hiệu trưởng lẫn người nhận tiền. Thêm vào đó, học sinh tại trường không nhận được khoản hỗ trợ học tập 150.000 đồng mỗi tháng như quy định.
Sau khi vụ việc bị phanh phui, ông Hà đã từ chức hiệu trưởng và đến tháng 5/2024, ông bị kỷ luật bằng hình thức khai trừ khỏi Đảng Cộng sản Việt Nam. Sự kiện này không chỉ cho thấy một hành vi vi phạm pháp luật nghiêm trọng mà còn làm dấy lên những lo ngại về tình trạng quản lý tài chính, sự minh bạch trong hệ thống giáo dục tại các vùng sâu, vùng xa, nơi các học sinh vốn đã phải đối mặt với nhiều thiệt thòi trong cuộc sống hàng ngày.