Năm nay, cuộc bầu cử tổng thống Mỹ 2024 đã thu hút sự quan tâm lớn từ công chúng Việt Nam. Các tờ báo lớn trong nước đã đặt ra những câu hỏi thăm dò về ai sẽ chiến thắng, cùng hàng ngàn bài đăng và bình luận trên mạng xã hội tiếng Việt xoay quanh các ứng viên nổi bật như Phó tổng thống Kamala Harris và cựu Tổng thống Donald Trump. Điều này, theo ý kiến của một số nhà quan sát, phản ánh một khát vọng sâu xa trong lòng người dân về quyền tự do lựa chọn và bày tỏ chính kiến.
Ông Nguyễn Bình, một nông dân tại Đồng Nai, chia sẻ với RFA rằng ông ngạc nhiên khi thấy mọi người ở Việt Nam được thoải mái bàn luận về bầu cử ở Mỹ, trong khi bản thân mong mỏi một ngày người Việt cũng có quyền tự do bầu cử cho những ứng viên tài năng và đức độ mà không chịu sự chi phối của bất kỳ đảng phái nào. Ông nhắc lại trường hợp của các ứng viên độc lập trong cuộc bầu cử Quốc hội Việt Nam năm 2016, nhiều người trong số họ đã phải chịu án tù vì quyết định ra tranh cử.
Cựu tù nhân lương tâm Huỳnh Thị Tố Nga nhận định rằng cuộc bầu cử ở Mỹ là sự kiện quan trọng trên thế giới, vì người đứng đầu nước Mỹ có vai trò to lớn trong việc ảnh hưởng đến chính trị toàn cầu. Bà cho rằng dù truyền thông Việt Nam có thể hướng dẫn dư luận theo quan điểm của nhà nước, việc công khai bàn luận về bầu cử sẽ giúp người dân Việt dần cảm nhận được quyền tự do phản biện và lựa chọn, kích thích một niềm mong mỏi về quyền tự quyết.
Nhà báo độc lập Nam Việt cũng đưa ra quan điểm tương tự, khi cho rằng việc người Việt Nam theo dõi, bàn luận và chọn phe trong cuộc bầu cử Mỹ phản ánh một “khát vọng dân chủ âm ỉ” của nhiều người Việt. Ông ví việc quan tâm tới bầu cử Mỹ như một cách “diễn tập” để người dân Việt Nam bày tỏ nguyện vọng tự quyết với thế giới bên ngoài. Ông Nam Việt cho rằng sự quan tâm này có thể xem là một sự thôi thúc chính quyền cần phải tiến tới cải cách thể chế để tăng tính minh bạch và chính danh trước mắt người dân, đặc biệt là trong các kỳ bầu cử.
Cuộc bầu cử tổng thống Mỹ ngày 5/11 chứng kiến sự cạnh tranh khốc liệt giữa hai ứng viên hàng đầu – Phó tổng thống Kamala Harris và cựu Tổng thống Donald Trump. Đối với người dân Việt Nam, sự kiện này không chỉ là vấn đề thời sự quốc tế, mà còn là một hình mẫu lý tưởng về một nền dân chủ có sự lựa chọn thực chất. Họ bày tỏ niềm mong mỏi rằng một ngày nào đó, người dân Việt cũng sẽ có quyền tự do lựa chọn lãnh đạo cho mình, trong một nền chính trị dân chủ và công khai.
