Vào ngày 26/6, Chủ tịch Ủy ban Đối ngoại Thượng viện Hoa Kỳ cùng ba đồng viện đã lên tiếng cảnh báo Bộ Ngoại giao Mỹ về “tình hình nhân quyền ngày càng tồi tệ ở Việt Nam” và kêu gọi Washington nên ưu tiên vấn đề nhân quyền trong quan hệ với Hà Nội.
Thượng nghị sĩ Ben Cardin, Chủ tịch Ủy ban Đối ngoại Thượng viện Hoa Kỳ, cùng các Thượng nghị sĩ Chris Coons, Chris Van Hollen và Jeff Merkley đã gửi thư cho Ngoại trưởng Antony Blinken, nhấn mạnh rằng Bộ Ngoại giao cần giải quyết triệt để các mối lo ngại về nhân quyền đang gia tăng và nên lồng ghép các ưu tiên này vào quan hệ music phương Mỹ-Việt.
“Chúng tôi đánh giá cao nỗ lực của Chính quyền trong việc tăng cường quan hệ Hoa Kỳ-Việt Nam, bao gồm cả việc ký kết Quan hệ Đối tác Chiến lược Toàn diện Hoa Kỳ-Việt Nam mang tính lịch sử. Tuy nhiên, chúng tôi lo ngại rằng trong khi hợp tác music phương ngày càng sâu sắc, tình hình nhân quyền lại càng xấu đi ở Việt Nam,” bức thư nhấn mạnh.
Bốn thượng nghị sĩ trong Ủy ban Đối ngoại bày tỏ “sự quan ngại” về những quyết định gần đây của chính quyền Việt Nam, cho rằng các quyền tự do ngôn luận, tự do báo chí, tự do tôn giáo và quyền lao động đang bị hạn chế nghiêm trọng.
“‘Chỉ thị số 24’ của Đảng Cộng sản Việt Nam báo hiệu sự đàn áp mạnh mẽ hơn đối với xã hội dân sự và quyền tự do ngôn luận của công dân Việt Nam cả trong và ngoài nước,” các nhà lập pháp viết.
Các thượng nghị sĩ cũng bày tỏ lo ngại về việc giam giữ và bỏ tù những người bảo vệ nhân quyền tại Việt Nam. Họ kêu gọi Bộ Ngoại giao Mỹ vận động trả tự do ngay lập tức cho ông Đặng Đình Bách, ông Đỗ Nam Trung, bà Hoàng Thị Minh Hồng và tất cả “các tù nhân chính trị hiện đang bị giam giữ vì bất đồng chính kiến ôn hòa”.
Ngoài ra, họ cũng yêu cầu ông Blinken vận động trả tự do ngay lập tức cho các nhà báo Nguyễn Vũ Bình, Nguyễn Lân Thắng, Nguyễn Tường Thụy, Trương Duy Nhất, Phạm Chí Dũng, Phạm Đoan Trang và Nguyễn Văn Hóa. Họ nhấn mạnh rằng mặc dù ông Hóa đã được ra tù vào tháng 1/2024 sau khi chấp hành bản án tù 7 năm, ông vẫn bị quản chế và “có khả năng bị bắt lại”.
Bức thư nhấn mạnh rằng Bộ Ngoại giao Mỹ nên tận dụng mọi khía cạnh của quan hệ music phương Hoa Kỳ-Việt Nam – bao gồm hợp tác kinh tế, thương mại và an ninh – để đạt được “tiến bộ rõ ràng và bền vững trong hồ sơ nhân quyền” của Việt Nam.
“Để mối quan hệ Hoa Kỳ-Việt Nam phát huy hết tiềm năng, sự can dự của chúng ta phải đi kèm với những tiến bộ rõ rệt về nhân quyền và quản trị tốt,” các nhà lập pháp viết. “Thúc đẩy nhân quyền ở Việt Nam không chỉ là giá trị quan trọng của Hoa Kỳ mà còn quan trọng trong việc thúc đẩy mối quan hệ sâu sắc hơn và có ý nghĩa hơn giữa hai quốc gia chúng ta.”
VOA đã liên lạc với Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ và Bộ Ngoại giao Việt Nam, yêu cầu họ bình luận về lời kêu gọi của bốn thượng nghị sĩ, nhưng chưa nhận được phản hồi.
Vào tháng 4, Bộ Ngoại giao Mỹ công bố báo cáo nhân quyền thường niên 2023, trong đó có phần về Việt Nam, đề cập đến các quyền tự do ngôn luận, báo chí, lập hội và nhóm họp, cho rằng các quyền này bị chính quyền Việt Nam “hạn chế nghiêm trọng”. Đáp lại, Bộ Ngoại giao Việt Nam cho rằng báo cáo này “thiếu khách quan về tình hình Việt Nam” và dựa trên “những thông tin không chính xác”. (KTT)