Tối ngày 26/9, Đài Truyền hình Việt Nam (VTV) phát sóng phóng sự “Bữa cơm trắng với gừng” trên chương trình Chuyển động 24h, kênh VTV1, ghi lại cảnh các học sinh mầm non ở điểm trường Màng Mủ, Yên Bái phải ăn cơm với gừng chấm muối, cơm với đường. Những hình ảnh này đã khiến nhiều khán giả xúc động, xót xa, nhưng cũng dấy lên nhiều ý kiến tranh cãi trên mạng xã hội. Nhiều người đặt câu hỏi liệu phóng sự có phản ánh chính xác thực tế hay có yếu tố dàn dựng.
Ngay sau khi phóng sự gây bão dư luận, ngày 27/9, UBND huyện Mù Cang Chải đã gửi báo cáo lên UBND tỉnh Yên Bái để làm rõ thông tin. Trong báo cáo, UBND huyện nhận định phóng sự của VTV chưa phản ánh toàn diện về tình hình thực tế tại điểm trường Màng Mủ. Theo chính quyền, bữa ăn trưa của học sinh ở đây không hoàn toàn giống như phóng sự mô tả. Điều này khiến nhiều người nghi ngờ về tính chân thực của phóng sự.
VTV sau đó đã xóa hết các video liên quan đến phóng sự này khỏi các nền tảng mạng xã hội. Trước đó, phóng sự đã thu hút sự chú ý của công chúng với những cảnh như phụ huynh đào gừng để thái lát cho con ăn cơm trưa ở trường, hay cảnh các cô giáo cố gắng nấu một nồi canh chỉ với bốn bắp cải để chia cho 138 học sinh. Đặc biệt, một giáo viên trong phóng sự đã bật khóc khi nói về hoàn cảnh khó khăn của các em học sinh.
Tuy nhiên, bà Lương Thị Xuyến, Phó Chủ tịch UBND huyện Mù Cang Chải, khẳng định: “Hình ảnh học sinh ăn cơm gừng chấm muối trên truyền hình là hơi quá và không phản ánh đúng thực tế đời sống của người dân hiện nay.” Bà Xuyến giải thích thêm rằng việc ăn gừng là thói quen ẩm thực của người dân tộc Mông, và không phải trường hợp quá hiếm hoi, nhưng phóng sự đã phóng đại hoàn cảnh nghèo khó.
Theo báo cáo của UBND huyện Mù Cang Chải, trường Màng Mủ có một bếp ăn tạm và chỉ tổ chức nấu ăn hai buổi mỗi tuần vào thứ Ba và thứ Năm, với mức chi phí 10.000 đồng mỗi bữa do phụ huynh đóng góp. Vào những ngày khác, học sinh phải mang cơm cặp lồng từ nhà. Để cải thiện bữa ăn, nhà trường đã kêu gọi xã hội hóa và tổ chức nấu thêm canh nóng cho các em.
Ngày 23/9, khi phóng viên VTV tới ghi hình, đúng vào ngày học sinh mang cơm từ nhà, nhà trường đã nấu canh nóng để bổ sung cho bữa ăn. Gia đình em học sinh trong phóng sự được báo cáo là không thuộc diện thiếu thốn nghiêm trọng, và phụ huynh thường chuẩn bị cơm với mì tôm, trứng, thịt hoặc cá cho con mang đi học. Tuy nhiên, hôm ghi hình, anh Hờ A Dê, phụ huynh của học sinh, cho biết anh được phóng viên yêu cầu mang thêm gừng để con ăn cùng cơm.
Anh Hờ A Dê thuật lại rằng ban đầu chỉ định thái vài lát gừng, nhưng phóng viên khuyên nên thái nhiều hơn, và vì gấp rút nên anh không kịp chuẩn bị thêm trứng như thường ngày cho con. Anh cũng thừa nhận rằng một phần vì trao đổi với phóng viên mà anh đã nói về việc con ăn cơm gừng chấm muối.
Cô giáo Nguyễn Thị Yến, người đã bật khóc trong phóng sự, cũng chia sẻ rằng cô đã nói chuyện với phóng viên hơn một giờ đồng hồ về những khó khăn học sinh đang gặp phải. Cô không kìm nén được cảm xúc khi nhắc đến chuyện học sinh phải mang cơm cặp lồng, có khi chỉ là cơm với rau hoặc gừng, và cảm thấy xúc động, dẫn đến việc cô bật khóc trên sóng truyền hình.
Vụ việc đã gây nên sự tranh luận homosexual gắt về cách phóng sự truyền hình phản ánh thực tế. Nhiều ý kiến cho rằng VTV cần cẩn trọng hơn trong việc mô tả hoàn cảnh của người dân, tránh gây hiểu lầm hoặc phóng đại vấn đề. Chính quyền địa phương cũng khẳng định tình trạng khó khăn vẫn còn tồn tại ở Mù Cang Chải, nhưng không đến mức như phóng sự đã phản ánh.